265
В подобной формулировке эта мысль встречается у авторитетных мыслителей XII в.: Петра Абеляра, Гуго Сен-Викторского и Петра Ломбардского, но не у самого Августина. См.:
266
«Iterum quaeritur, an humana anima ante existat quam corpus et quando illi coniungitur. Dicimus illam non ante subsistere, quod probari potest ratione et auctoritate. Si enim ante esset, vel in miseria vel in beatitudine esset nullo praecedente merito. Auctoritate Augustini hoc probatur, qui dicit: “Cotidie creat deus novas animas”. Tempus vero coniunctionis illius cum corpore a nullo diffinitur. Nobis tarnen post operationem informativae et concavativae virtutis videtur; tune enim naturalis virtus per membra potest discurrere, sine qua vita non potest esse nec anima in corpore»
267
«Homo physicus et philosophus physice de Deo philosophatur»
268
269
«Non enim ad litteram credendum est Deum excostasse primum hominem»
270
Для обвинителя шартрский философ был никчемным выскочкой хуже Абеляра (
271
«Sed dicet aliquis; “Quomodo discernam, quae actiones in homine debeant iudicari animae et quae corporis?”» (
272
«Sed quaeritur, cum istae sint animae proprietates, quare infans, in quo est anima, non discernit, intelligit et cetera. Ad hoc dicimus, quod anima hominis a creatore habens principium ex quo est, perfecta est in genere suo. Unde ex quo est, omnia sciret quae ab homine sciri possunt, nisi gravitas carnis esset, quod per primum hominem, qui ante corruptionem humanitatis, ex quo fuit, perfectam habuit scientiam humanam, probari potest. Sed modo corrupta humanitate, ex quo coniun-gitur corrupto, corrumpitur nec proprietates suas potest exercere, donee usus expe-rientia et alicuius doctrina exercitata incipit discernere, veluti si aliquis cum subtili acie oculorum tenebroso carceri detrudatur, videre tarnen non potest, nisi consuescat tenebris vel lumen accendatur; unde Vergilius: quantum non noxia corpora tardant» (Ibid. S. 120 (IV, 29, 53)). См. обсуждение этого места:
273
274